Bajkowe bukieciki

 

"Jestem jak woda, wszystko mną porusza, wszystko się we mnie przegląda"

Listy, Hans Christian Andersen

Nie czytałam listów, czytałam Dzienniki, które dostałam dawno, dawno temu na Gwiazdkę zaraz po tym jak przeczytałam biografię Andersena.

Należę do tej połowy ludzkości, która Andersena lubi i jakoś mu jestem osobiście wdzięczna, że wymyślił Calineczkę I Brzydkie kaczątko. Dzienniki stały na półce dziesięć lat i czekały aż się odważę, bo, co tu dużo mówić, grube są. I przyszedł czas, że się odważyłam. Czytałam je miesiąc, ale było warto. Andersen poza tym, że był bajkopisarzem był również poetą, człowiekiem bardzo wrażliwym i to widać. Był też skrupulatny, nieśmiały, żądny sławy, wrażliwy i bardzo czuły na swoim punkcie, ale w tym wszystkim ujmujący. W ogóle czytanie czyichś codziennych zapisków ( w tym przypadku były to zapiski tylko z podróży, a szkoda) powoduje wytworzenie specjalnej więzi, oczywiście jednostronnej i czuję teraz do niego jeszcze większą sympatię. 

W Dziennikach wszystko się miesza - pogoda, jedzenie, bukieciki, teatr, wrzody, Szekspir, dyliżanse, ból zębów (bardzo cierpiał na ból zębów, smarował je gorzałką i potem był skrępowany w dyliżansie ze względu na zapach), spacery, wizyty, muzyka, gorączka, dużo podobiadków - ale jest to na swój sposób fascynująca mieszanka (czasem za dużo fizjologicznych szczegółów, ale może jestem przewrażliwiona) , nie nudziłam się ani przez chwilę.

Andersen był uzdolniony nie tylko literacko ale manualnie - wyklejał z gazet kolaże na parawanach, robił dla znajomych dzieci wyklejane książeczki, no to musiało być śliczne, bo sam pisał do tych książeczek tekst, robił też bukieciki dla kobiet, te bukieciki były wykorzystywane na przyjęciach zdaje się. Mnóstwo uroczych szczegółów z epoki.

I mnóstwo pięknych obrazków, nie tylko dosłownych ale opisanych w tak malarski sposób, że stawały przed oczami jak żywe:

"Ładunek na szerokim wozie drabiniastym, przeprowadzka, łóżka, beczki, krzesło, garnki, a na samym szczycie stara babuleńka trzymająca swój kołowrotek; do namalowania"

i trochę humoru:

" wspięliśmy się na Hohenstein, a tam czekały na nas truskawki z cukrem. Miałem zupełnie mokre stopy, co bardzo mocno oddziaływało na moje duchowe ja. W Schandau kupiłem parę skarpet i czeskie słomiane buty, pomogło. Wokół dzikie wąwozy, zbocza z czarnymi świerkami, ponad którymi snuła się błękitnoszara mgła."

Dziennik prowadzony był do samej śmierci, ostatnie notatki robiła Dorothea Melchior, w której domu Andersen znalazł opiekę w czas swojej ostatniej choroby, bardzo to było poruszające. 

Tymczasem ja wróciłam do drutów po bardzo długiej przerwie, tak długiej, że nie mogłam sobie przypomnieć gdzie mam druty, gdzie markery i wzory. Wszystko udało się znaleźć, nabrałam oczka z trudem, ale owocnie, bawełna z lnem nie pomagała, robi się z tego jak ze sznurka, ale nie poddawałam się. Może przez przerwę, może przez tę ogólną sznurkowatość, robiłam bardzo powoli i rzędów przybywało jak na lekarstwo, tym bardziej się zdziwiłam, kiedy spojrzałam we wzór, a ten kazał mi dzielić na rękawy. Hm, pomyślałam, niby wolno robię a szybko jednak. Spojrzałam jeszcze raz w przebieg poczynań we wzorze, wyglądało na to, że nie skleiły mi się kartki z pięćdziesięcioma rzędami, tym bardziej że wzór czytałam z tabletu. Hm, trzy lata temu robiłam też według tego wzoru, sweter noszę do dziś, widać jakieś amerykańskie efekty, że niby mało widać, a dużo jest. Jednym słowem, podzieliłam. No i wtedy już mogłam naocznie stwierdzić wielkość otworu na rękaw - otwór był żenująco mały. No to chyba nawet Ameryka nie pomoże, nie wcisnę się. Powiększyłam sobie wzór dwukrotnie, czytam po kolei raz, czytam drugi raz i wtedy patrzę, a autorka podała wszystkie rozmiary jakie są możliwe. Czyli rozmiarówka nie zaczynała się od XS jak zazwyczaj, ale od półrocznego niemowlęcia. Okazało się więc, że robię sweter dla czteroletniego dziecka. Patrzyłam i patrzyłam na sweter a raczej na jego początek, na rękawy, na wzór i znowu na sweter i już wiedziałam, że nie ma innego wyjścia - wyciągnęłam druty z robótki, i wtedy z ciekawości przymierzyłam - wszystko się zgadzało, rękawy wypadały mniej więcej w okolicy szyi. Szybko sprułam. Nabrałam drugi raz pogodzona ze światem, wiadomo, prucie dziewiarska rzecz, nawet się ucieszyłam, że zaczynam od nowa i w lepszej już formie rękodzielniczej oczka bardziej równe są.

Poza tym gotowałam pierwszą botwinkę całą w kolorach:

w drodze do domu mijałam jaśminy

kaligrafowałam ładne cytaty:

przy czym latarnia jest kupnym stempelkiem, ale marzę sobie, żeby tak rysować i żeby być dzieckiem w czasach Andersena, jechać z nim dyliżansem, a on opowiadałby mi bajki o słupkach milowych i objaśniał dlaczego ćwierćmilowe słupki są mniejsze i że dopiero urosną. A na koniec podróży obdarowałby mnie swoimi bajkami, jak to kiedyś przytrafiło się małemu chłopcu z Polski. 

Na straganach pojawiły się truskawki i czereśnie, wszystko kwitnie w słońcu i w cieple, najwyraźniej idzie lato, oby nie minęło zbyt szybko, czego sobie i Wam życzę.

Dziękuję bardzo za odwiedziny i przemiłe komentarze, dobrego dnia!

Książki podróżne i artystyczne oraz chyby niejedne

"Aby przypomóc nieco chybom mej pamięci i zawodności jej tak osobliwej, iż zdarzało mi się nieraz brać w rękę jakoby nowe i nieznane, książki, które czytałem pilnie parę lat wrzpódy i zabazgrałem przypiskami, przyjąłem od niejakiego czasu zwyczaj, aby pomieszczać na końcu każdej książki (mówię o tych, którymi mam zamiar posłużyć się tylko raz) datę, kiedy skończyłem ją czytać, i sąd, jaki z grubsza wyciągnąłem, tak by mi to przynajmniej odtworzyło wrażenie i ogólną myśl, jaką powziąłem o autorze przy czytaniu"

Próby, Michel de Montaigne

Jak to cieszy, jeżeli z Michałem de Montaignem ma się coś wspólnego, chociażby to były tylko chyby pamięci. Swoim chybom usiłowałam zapobiec ponad 20 lat temu, zakładając listę książek przeczytanych,  okazało się to jednak mało przydatne, ponieważ po pewnym czasie znajdowałam na liście tytuły, które w ogóle mi nic nie mówiły a okazywały się być książkami wysoko przeze mnie ocenionymi i obficie cytowanymi w moich notesikach z cytatami. Ogromnie cieszę się, że Michał popierał koncepcję reading żurnalalingu i sam go stosował. 

O Próbach słyszałam już od dawna i od dawna miałam je w planie, lata temu  kupiłam szkolne wydanie - grube, na białym papierze, bardzo małą czcionką i okazało się, że to była najbardziej podróżna książka z mojego zbioru. Chyba trzy razy zabieram ją na wakacje w nadziei, że ją wreszcie przeczytam i przywoziłam do domu nieprzeczytaną. Niby nie ocenia się książki po okładce, ale kiedy nie tak dawno zobaczyłam Próby wydane w trzech tomach, w kieszonkowym formacie (idealny na podróże), kremowy papier, duża czcionka, nie mogłam nie kupić. A skoro kupiłam, wstyd było nie zacząć. Mam co prawda mgliste wrażenie, że trochę na tych urlopach Prób przeczytałam,  ale przez wiadome chyby nie jestem pewna ani czy zaczęłam, ani do którego rozdziału dotarłam. Czytam więc od początku czyli najpierw przepiękny wstęp Boya Żeleńskiego, zaraz po wstępie sam Michał de Montaigne, autor, którego od razu się lubi, ponieważ pisze bardzo osobiście w taki  ujmujący i bezpośredni sposób. Przeczytałam na razie o tym, jak różnymi drogami dochodzi się do podobnego celu, przeczytałam o smutku (nie jest dobry i nie należy mu się poddawać) i o uczuciach, które wychodzą poza nas.  Prób nie można czytać szybko, więc szybko nie czytam a przede mną jeszcze wiele wiele rozdziałów o bezczynności, o kłamstwach, o mówieniu powolnym i rychłym, o przepowiedniach, o stałości, o zapachach, o przyjaźni, o potędze wyobraźni, o zwyczaju odziewania się, o spaniu, o imionach i jeżeli będę czytać w takim tempie jak do tej pory, to może skończę za dwa lata ale może nie. Wiadomo że z Prób wywodzi się cała kultura francuska, czytał je też Szekspir i wiele z nich korzystał, Boy twierdzi, że w Polsce nikt ich nie czytał, bo wszyscy czytali innego Michała czyli Reja wtedy. Ja o tym nie myślę, że to taka potęga myśli, czytam go prostu, wydaje mi się, że codziennie rano idę ze stołeczkiem na tę jego wieżę samotną, a on mi opowiada o doli człowieka, o tym jak niektórzy ludzie byli dzielni, a niektórzy podli w czas wojny, a czas wojny zawsze jest. 

Osobiście cieszy mnie też to, że popiera nie tylko reading journal ale pamiętniki ogólne i tak pisze o swoim ojcu: 

"...polecił podręcznemu pisarzowi prowadzić codzienne notaty, w których spisywał wydarzenia niejakiej wagi, a także dzień po dniu historię domu. Takie małe archiwa bardzo są lube do przeglądania, skoro czas zaczyna już same zdarzenia wymazywać z pamięci, i bardzo sposobne, aby nas zbawić czasem kłopotu: kiedy zaczęto taką a taką robotę, kiedy ukończono; co za osoby przejeżdżały tędy i które się zatrzymały; podróże, wyjazdy, małżeństwa, śmierci, szczęśliwe albo nieszczęśliwe wiadomości, zmiany głównych domowników i inne takie materie. Zwyczaj starożytny, który zdaje mi się godny, aby go każdy wskrzesił w swoim domu: i uważam się za ciemięgę, żem tego poniechał."

Nie chcąc być ciemięgą nie tylko w młodości, ale również na stare lata, od jakiegoś czasu sama tworzę różne pamiętniczki i też żałuję, że nie robiłam tego wcześniej (gdzie ja bym je wszystkie pomieściła?). Zupełnie niedawno znalazłam garść zapomnianych i cudem ocalonych na strychu listów zwanych obecnie mailami i wtedy okazało się, jak naprawdę się nic nie pamięta. Z maili przepisałam do zeszytu parę innych materii lubych do przeglądania 

i wtedy przyszedł mój brat. Zajrzał do notesu uśmiał się z metafory, przejrzał parę stron pamiętniczka, zatrzymał się nad zdjęciem morza z niebieskimi falami, na które wkleiłam tytuł popularnego magazynu i jęknął. 

- Moniczko, skoro interesujesz się kolażami, to może byś spojrzała na to szerzej?

- To znaczy?

 - Jest coś takiego jak książka artystyczna. Możesz włożyć do niej puste kartki i zastanawiać się, czy tu coś miało być, czy chodzi o inny kolor albo fakturę tych kartek, możesz robić okienka, w które coś się wsuwa (nie coś, tylko baba Jaga to była - wsuwało się ją na szufli do pieca), możesz zrobić otwieraną, albo nieotwieraną,  możesz wycinać w książce szufladki, wylepić kawałkami gazet (tylko nie takich) i wkładać tam okruchy ciasteczek, zmiotkę i szufelkę niekoniecznie w takiej kolejności, można z książki zrobić rzeźbę niedużym nakładem narzędzi. 

Okazało się, że czasem litera jest tekstem, czasem tylko tłem, a czasem jest i tym i tym. I że kolor szary jest ważny i na stronie nie może być czarnych punkcików ani tym bardziej białych szczelin i na przykład Gutenberg miał litery "a" w różnych szerokościach po to tylko,  żeby tło strony było szare nie w plamki ani nie z pęknięciami i to wprawiło mnie w zachwyt i radość, że składał książkę i myślał nie tylko o treści, ale też o równomiernych szarościach miłych dla oka. Dowiedziałam się, że fajnie jak jedno zdjęcie się nakłada na drugie, że rysunki budowlane mogą być tłem innych rzeczy i nawet notatki z elektrotechniki też mogą, co mnie ucieszyło, bo mam trochę takich notatek. Omówiliśmy czym się różni pisuar od fontanny i jak patrzeć na okulary zostawione na podłodze w muzeum sztuki nowoczesnej. 

Nie wiem czy będę wycinać szufladki w książkach bo jak mówi Michał, "kto zna siebie, ten nie weźmie cudzej rzeczy za swoją; ten uchyla się od zbytecznych zatrudnień", chociaż taka szufladka z okruchami mogłaby być miła, zwłaszcza gdyby obok była druga ze zmiotką. Odprowadziłam brata do samochodu.

- A ten napis na morzu zakleić?

- Tak zakleić. A najlepiej wyrwać.

- Ale wiesz, że nie wyrwę, nawet jeżeli piony nie nawiązują do fal i poziomów?

- Wiem.

Dalej więc lubo przeglądam, czego i Wam życzę. Dziękuję bardzo za wizyty i przemiłe komentarze, dobrego dnia!

Ps. Z rozmów z przedpokoju:

- Nie mogę autoryzować, bo ja tak nie powiedziałem.

- No wiesz, licentia poetica.

- Ach tak?

- Tak. Ale sens został zachowany?

- Tak. 

No i to najważniejsze :)